Hoe bepaal je je haartype – en kies je vervolgens de juiste producten uit?

Het vinden van de juiste verzorging voor jouw haar kan een flinke uitdaging zijn. Met alle keuze in producten is het lastig de bomen door het bos te zien. Het is daarom goed een stap terug te nemen: bepaal eerst je haartype en ga daarna pas aan de slag met haarproducten. Hoe je erachter komt of je nou dik of dun haar hebt, fijn of grof haar of dat je haar snel vet is of dat het wel mee valt? Dit artikel vertelt je precies hoe je jouw haartype bepaalt.

Waarom is het belangrijk om je haartype te weten?

Omdat het dan makkelijker wordt om de juiste haarverzorging te vinden.

Vergelijk het met het verzorgen van planten. Als je ze allemaal twee keer per week water geeft dan gaat het merendeel dood. Waarom? Omdat een cactus niet zoveel dorst heeft als een bananenplant. Hoe vaak en hoe veel water je moet geven verschilt dus per plant.

Dat is met je haar net zo. Ieder haartype heeft een andere gebruiksaanwijzing. Twee mensen kunnen precies dezelfde verzorging gebruiken en toch totaal verschillende resultaten krijgen. Zo zijn dingen die goed werken voor steil haar ronduit schadelijk voor krullend haar, én andersom.

Wat valt er allemaal onder haartype?

Onder je haartype vallen alle eigenschappen die je haar van nature heeft. Denk dan aan: hoeveel haren je hebt, hoe dik elke haar is, in hoeverre je haar krult, hoe snel je haar vet wordt,  en welke haarkleur je hebt.

Hieronder ga ik dieper in op de verschillende haareigenschappen en hoe je weet welke je hebt.

1. Dik of dun haar

Laten we eerst beginnen met het uit de weg ruimen van een misverstand: dun haar en fijn haar zijn niet hetzelfde. Dun haar zegt namelijk iets over dikte van al je haren bij elkaar, terwijl fijn haar iets zegt over de dikte van één enkele haar.

Je totale haardikte is dan ook het aantal haren dat je hebt (dichtheid) keer de dikte van één enkele haar.

Wanneer heb je dik of dun haar?

Hiervoor kun je het beste de omtrek van je paardenstaart meten. Je maakt een lage paardenstaart en net onder het elastiekje meet je de omtrek.

• Dun haar: minder dan 5 cm omtrek
• Medium haar: 5 tot 10 cm omtrek
• Grof haar: meer dan 10 cm omtrek

Bij dun haar zie je vaak ook veel van je hoofdhuid erdoorheen komen, terwijl je dit bij dik haar niet snel ziet.

Wat zijn de beste haarproducten voor dik en dun haar?

Je kunt het beste lichtere haarproducten kiezen als je dun haar hebt. Dat houdt in: zonder zware oliën en siliconen, omdat die je haar er ander slap uit kunnen laten zien. Als je dik haar hebt kun je juist baat hebben bij wat zwaardere producten.

2. Fijn of grof haar

Je haarstructuur kun je onderverdelen in fijn, medium of grof haar. Het zegt iets over de dikte van één enkele haar. Het kan voorkomen dat je haren hebt van verschillende diktes: zo is het haar bij je slapen en je nek vaak fijner dan het haar op andere plekken.

Hoe weet je of je fijn haar hebt of grof haar?

Een enkele haar is zo smal dat je het meet in microns. Er gaan maar liefst 1.000 microns in 1 millimeter.

• Erg fijn haar = 40 microns
• Fijn haar = 40 – 60 microns
• Medium haar = 60 – 80 microns
• Grof haar: 80 of meer microns

Dat houdt in dat je bij fijn haar 25 tot 16 haren naast elkaar moet leggen voordat je een millimeter dikte bereikt. Bij medium haar heb je er tussen de 16 en de 12 nodig. En bij grof haar gaan er 12 of minder haren in 1 millimeter.

Je kunt achter jouw haarstructuur komen door losgekomen haren daadwerkelijk naast elkaar te leggen en te kijken hoeveel je er nodig hebt voor 1 millimeter. Maar er zijn ook een aantal aanwijzingen waar je naar kunt kijken:

Fijn haar

• 25 – 16 haren/mm
• Zijdezacht
• Buigt makkelijk
• Moeilijk zichtbaar
• Erg kwetsbaar
• Deukt snel door elastiekjes
• Weinig grip
• Wordt vaak snel vet

Medium haar

• 16 – 12 haren/mm
• Voelt als katoendraad
• Buigt enigszins
• Makkelijker te zien
• Vaak een mix van fijn en grof haar
• Lijkt erg op fijn haar

Grof haar

• 12 of minder haren/mm
• Voelt als nylondraad
• Stug: moeilijker buigbaar
• Erg duidelijk zichtbaar
• Sterk
• Soms hoorbaar als je het tussen duim en wijsvinger rolt

Wat zijn de beste haarproducten voor fijn en grof haar?

Fijn haar kan slecht tegen een stootje. Je doet er daarom goed aan om milde shampoos zonder sulfaten te gebruiken en te versterken door middel van producten met proteïne.

Grof haar is beter bestand tegen een stootje, maar kan er snel dof uit zien en droog aanvoelen. Dan helpt het om producten met een lage pH-waarde te gebruiken en haarproducten met hydraterende ingrediënten zoals aloë vera gel erin.

3. Vet of droog haar

Er zijn nogal wat misverstanden als het aankomt op vet en droog haar. Zo heeft droog niets met vocht te maken, maar met vet. Oftewel: hoeveel talg (huidolie) jouw hoofdhuid aanmaakt en hoe snel je dat terugziet in jouw haar.

Talg is je eigen huidolie, het beschermt je hoofdhuid en haar en zorgt ervoor dat die goed gehydrateerd blijven.

Bij vet haar maken de talgklieren in jouw hoofdhuid zoveel talg aan dat je haar al snel vet lijkt. Het is slap, slierterig en heeft een nat uiterlijk. Dat kan komen omdat je veel en grote talgklieren hebt en omdat ze overgevoelig zijn voor geslachtshormonen.

Maar hoe snel jouw haar vet wordt hangt ook samen met de dikte van je haar en of je krullen hebt. Als je fijn of dun haar hebt is er weinig talg voor nodig voordat het vet is. En als je steil haar hebt verspreid het talg zich veel makkelijker over je haar dan wanneer je krullen hebt.

(Tekst gaat verder onder afbeelding)

Wanneer heb je vet of droog haar?

Je kunt hiervoor het beste kijken naar hoe vaak je je haar moet wassen. Moet je elke dag wassen of minstens 3 keer per week? Dan is je haar snel vet. Normaal haar hoef je 1 of 2 keer per week te wassen. En droog haar hoef je zelfs maar 1 keer per 2 weken te wassen, of nog minder.

Mensen met vet haar worstelen ook vaak met een vette gezichtshuid en kunnen last krijgen van vette roos, ook wel seborroïsch eczeem genoemd. Dit terwijl mensen met droog haar juist vaker last krijgen van droge roos, pluizig haar en een droge gezichtshuid.

Kun je ook vet haar en droge punten hebben?

Ja, dat kan zeker. Dit komt vooral voor bij middellang en lang haar. Nog voordat het talg de kans krijgt om helemaal richting je puntjes te spreiden was jij je haar al. Vandaar dat je puntjes wel droog zijn. Het is daarom ook beter om geen shampoo te gebruiken op het haar vanaf je nek tot aan je puntjes.

Wat zijn de beste haarproducten voor vet en droog haar?

Gebruik liever geen producten voor vet haar als je vet haar hebt. Dat klinkt tegenstrijdig, maar ze zijn vaak erg sterk reinigend. Ze drogen je hoofdhuid uit en dat kan in het ergste geval leiden tot nóg vetter haar. Je kunt het beste net zoals bij droog haar milde reinigende shampoos gebruiken.

Omdat vet haar er al snel slap uit gaat zien kun je beter geen conditioner op je hoofdhuid gebruiken. Als je daarentegen een droge hoofdhuid hebt helpt het om olie aan te brengen, voordat je je haar wast. Dat werkt verzachtend.

4. Steil, slag, krullen of kroes

Hoeveel je haar krult hangt af van de vorm van je haren: hoe het eruit ziet als je een haar overdwars door midden hakt. Hoe platter de vorm, hoe sterker je haar krult. Steil haar heeft dan ook een ronde vorm.

Je kunt krultypes op meerdere manieren indelen. Een van de bekendste methodes is het haartypesysteem van haarstylist Andre Walker, die onder meer het haar van Oprah doet. Binnen zijn systeem deel je je haar op in 4 categorieën: steil (1), slag (2), krullend (3) en kroes (4). Hierbij geldt: hoe strakker de krullen, hoe hoger de categorie. Elk nummer wordt nog eens verder onderverdeeld in a, b, c.

Persoonlijk vind ik het systeem van Andre Walker nogal mierenneukerig. Haar laat zich niet zo makkelijk in hokjes duwen. Ik zie dan ook veel vrouwen worstelen met het bepalen van hun precieze krultype.

Mijn advies? Staar je niet blind op het systeem, want het is vooral bedacht om zoveel mogelijk producten te kunnen verkopen. Zolang je ongeveer weet of jouw haar valt onder steil (1), slag (2), krullen (3) of kroes (4), dan weet je het belangrijkste.

(Tekst gaat verder onder de afbeelding)

Hoe bepaal je of je steil haar, slag, krullend haar of kroeshaar hebt?

Door te kijken naar het patroon dat je in je haar terugziet. Ik bedacht daarvoor de simpele ISOZ-methode:

• I: Is je haar recht als een I of zit er een lichte golf in? Dan is je haar steil.
• S: Vormt je haar (langgerekte) S’en? Dan heb je slag.
• O: Vormt je haar strakke S-en of rondjes (o’tjes)? Dan heb je krullen.
• Z: Vormt jouw haar platte ovalen of heb je een zigzag (z’tjes) patroon? Dan heb je kroes.

Er is ook een andere manier waarop je je krultype voor een deel kunt bepalen. Door te kijken naar hoeveel je haar langer wordt als je je krullen uitrekt. Dat is ook de manier die Lorraine Massey, bedenkster van de Curly Girl Methode in haar boek beschrijft.

• 0 – 2,5 cm langer: steil haar
• 2,5 tot 10 cm: slag
• 12,5 tot 30 cm: krullen
• 22,5 tot 40 cm: kroeshaar

Wat zijn de beste haarproducten voor steil haar, slag, krullen en kroeshaar?

Er zijn veel verschillende haarproducten beschikbaar die speciaal afgestemd zijn op jouw krultype. Maar over het algemeen geldt: hoe strakker jouw krullen, hoe droger ze zijn en hoe zwaardere verzorging ze nodig hebben.

Dat betekent dat je het beste haarproducten met veel oliën erin kunt gebruiken als je krullen of kroeshaar hebt en je er goed aan doet ook leave-in conditioner en sterke gels te gebruiken.

Als je steil haar hebt of haar met slag kun je juist beter lichte producten gebruiken: shampoos en conditioners met weinig oliën. Voor een beetje extra verzorging zijn minder zware ingrediënten zoals jojoba-olie en aloë vera gel aan te raden.

5. Porositeit

Porositeit zegt iets over hoeveel gaatjes er in jouw haar zitten. In iedereens haar zitten van nature gaatjes. De een heeft meer van die gaatjes dan de ander. Toch heeft iedereen van nature een lage porositeit. Het is een teken van gezond haar dat goed vocht vasthoudt en tegelijkertijd ongewenst vocht buiten houdt.

Bij een hoge porositeit zit je haar vol gaatjes. Die zijn ontstaan bij het beschadigen van je haar. Poreus haar neemt te veel water op als het nat wordt, waardoor je haren van binnenuit onder druk komt te staan: ze scheuren. Tegelijkertijd droogt je haar ook snel uit, omdat het vocht maar moeilijk vast kan houden. Je kunt het zien als een kapotte sluis die altijd wagenwijd open staat.

Je ziet poreus haar voornamelijk bij mensen die hun haar verven, chemisch behandelen  of die vaak hitte-apparaten gebruiken. Toch kun je ook op natuurlijke wijze last krijgen van een hoge porositeit: door je haarlengte. Je haar slijt door de tijd en hoe langer je haar, hoe meer je puntjes versleten raken en dus hoe meer gaatjes er ontstaan.

Hoe weet je of je haar een hoge of lage porositeit heeft?

Een hoge porositeit herken je onder meer aan:

• Je haar wordt snel nat, zwelt dan enorm op en wordt een heel stuk langer als het nat is
• Je haar is ook snel weer droog
• Je haar voelt ruw aan
• Je haar is breekbaar en je hebt gespleten punten
• Je haar slurpt producten op
• Je hebt snel last van pluis en statisch haar
• Je haar is dof

Een lage porositeit herken je aan:

• Je haar wordt geleidelijk nat als je onder de douche stapt, en het droogt geleidelijk weer op
• Je haar is glanzend en (is meestal) goed gehydrateerd
• Producten blijven al snel bovenop je haar liggen
• Je haar voelt glad aan

En die waterdrijftest waar je zoveel mensen over hoort? Laat die maar achterwege: hij is onbetrouwbaar. Iedereens haar zinkt namelijk op een gegeven moment.

Wat zijn de beste haarproducten bij een hoge of lage porositeit?

Als jouw haar een hoge porositeit heeft is het belangrijk het te versterken met haarproducten waar proteïne in zit. Daarnaast is het ook belangrijk om producten met een lage pH-waarde te gebruiken: die helpen de schubben plat te leggen, zodat je haar beter vocht vasthoudt.

Bij een lage porositeit blijven producten al snel bovenop je haar liggen. Dan is het verstandig minder zware haarproducten te kiezen. Heb je moeite vocht in je haar te krijgen? Breng dan aloë vera gel aan en dáárna wat jojoba-olie. Met de olie sluit je het vocht van de aloë vera gel in.

Meer tips voor producten bij een hoge of lage porositeit deel ik met je in: Hoe bepaal je of je haar een hoge of lage porositeit heeft?

6. Elasticiteit

Elasticiteit zegt iets over hoe ver jouw haar kan uitrekken zonder te breken. Vergelijk je haar met een rubber bandje: je trekt eraan en wanneer je het los laat veert het terug naar zijn oorspronkelijke vorm. Dat is met je haar net zo. Maar als je het vaak uitrekt, dan veert het op een gegeven niet meer helemaal terug. En als je het te ver uitrekt, dan breekt het.

Van nature is je haar een beetje elastisch als het droog is, en iets meer elastisch als het nat is. Het verliest zijn elasticiteit als je haar uitgedroogd en beschadigd is.

Elasticiteit gaat namelijk hand in hand met porositeit en hydratatie. Je weet dat beschadigd haar vol met gaten zit: het heeft een hoge porositeit. Haar dat poreus is verliest snel vocht en kan het moeilijk vast houden: het raakt uitgedroogd. Als je haar uitgedroogd is verliest het zijn elasticiteit. Dan breekt het sneller als je eraan trekt: je haar wordt nog poreuzer.

Hoe weet je of je haar een goede of slechte elasticiteit heeft?

Een goede (hoge) elasticiteit herken je aan:

• Je kunt je haar ver uitrekken voordat het afbreekt
• Het springt terug in vorm als je je haar weer loslaat
• Je haar is sterk en glanzend

Een slechte (lage) elasticiteit herken je aan:

• Haar dat breekt als je het probeert uit te rekken
• Haar dat niet terug in vorm schiet als je het weer los laat
• Haar dat snel breekt, bijvoorbeeld tijdens het kam
• Haar dat dof is, snel in de klit raakt en ruw aanvoelt
• Bij krullen: haar dat maar slecht in vorm te krijgen is

Wat zijn de beste haarproducten voor een lage elasticiteit?

Als je haar een lage elasticiteit heeft is het belangrijk dat je hydraterende haarproducten gebruikt. Omdat een lage elasticiteit hand in hand gaat met een te hoge porositeit doe je er ook verstandig aan om producten met proteïne te gebruiken. Maar let wel op: je moet de balans bewaken. Té veel proteïne en té weinig vocht leidt tot breekbaar, stug haar.

7. Haarkleur

Je haarkleur wordt bepaald door de hoeveelheid pigment in je haar én welk type dat pigment precies is. Pigmenten zijn kleurstofjes. Er zijn twee soorten pigmenten die jouw haarkleur vormen: eumelanine en pheomelanine.

Eumelanine heeft een bruine kleur, terwijl pheomelanine een rode kleur heeft. Mensen met rood haar hebben dan ook veel pheomelanine in hun haar en weinig eumelanine. Mensen met zwart of bruin haar hebben juist veel eumelanine en weinig pheomelanine.

Hoe minder pigment je in je haar hebt, hoe lichter je kleur is. Als je haar blond is bevat het van beide pigmenten weinig. En als je haar grijs wordt verliest het al zijn pigment.

Maar hoe zit het dan met de verschillende tinten bruin, blond en rood? Doordat er zoveel verschil tussen de hoeveelheden pigment in je haar kunnen zitten zijn er talloze haarkleuren. Zo heb ik naast mijn moeder en zus nog nooit iemand gezien met de exact zelfde haarkleur als ik heb.

Als voorbeeld: Heeft jouw bruine haar naast eumelanine (donker) ook redelijk wat pheomelanine (rood)? Dan heeft je haar een rode gloed. En heeft jouw bruine haar minder eumelanine dan het bruine haar van een vriendin? Dan is jouw haar meer lichtbruin dan dat van haar.

Wat zijn de beste haarproducten voor je haarkleur?

Als je blond of grijs bent heeft jouw haar weinig tot geen pigment. Dat betekent dat het minder goed beschermd is tegen UV-straling. UV-straling beschadigt je haar. Zorg dus dat je je haar beschermt als je de zon in gaat. Gebruik haarproducten met het ingrediënt cinnamidopropyltrimonium chloride, dat blokkeert de UV-straling.

Haarproducten met cinnamidopropyltrimonium chloride

• Aveda Color Conserve™ Shampoo
• Aveda Color Conserve™ Conditioner
• Cantu Shea Butter Leave-In Conditioning Repair Cream
• Kevin Murphy Balancing.Wash
• L’anza Healing Color Care Color-Preserving Trauma Treatment
• Moroccanoil Moisture Repair Shampoo
• Shea Moisture Superfruit Complex 10-In-1 Renewal System Shampoo

Wat voor invloed heeft je haarkleur op de andere eigenschappen van je haar?

Je verwacht het misschien niet, maar er is een verband tussen jouw haarkleur en de hoeveelheid haren op je hoofd. Uit onderzoek blijkt dat vrouwen met blond haar gemiddeld de meeste haren hebben: 146.000. Vrouwen met bruin of zwart haar hebben er tussen de 100.000 en 110.00. En vrouwen met rood haar hebben gemiddeld het minst aantal haren op hun hoofd: 86.000.

Naast je haarkleur heeft ook je afkomst invloed op de rest van je haartype.

Hoe heeft je afkomst invloed op je haartype? (Aziatisch, Kaukasisch & Afrikaans haar)

Je haartype is grotendeels genetisch bepaald. Daarom heeft je afkomst ook veel invloed op je haar. Als je Aziatisch bent is de kans bijvoorbeeld groter dat je van nature grof haar hebt dat snel groeit. Terwijl je aan de andere kant weer een grotere kans op fijn kroeshaar hebt als je van Afrikaanse afkomst bent.

Samenvatting

Het is belangrijk om je haartype te weten, omdat elk haartype andere verzorging nodig heeft.

Als je wilt weten of je haar dik of dun is moet je kijken naar de totale dikte van je haar. Dat doe je door je staartomtrek te meten. Wil je weten of je haar fijn of grof is? Dan moet je naar elke haar op zich kijken: hoeveel haren passen er in één millimeter?

Vet en droog haar zegt iets over de hoeveelheid talg (huidolie) je huid aanmaakt. Als je je haar elke 1 à 2 dagen moet wassen heb je vet haar, terwijl je haar droog is als je minder dan 1 keer per week hoeft te wassen. Je kunt vet haar, maar tegelijkertijd droge punten hebben. Je kunt ook vet én uitgedroogd haar hebben. Dan maakt je hoofdhuid wel veel olie aan, maar bevat je haar te weinig vocht.

Let op dat je je niet blind staart op krultypes. Het belangrijkste is dat je weet of je steil haar, slag, krullen of kroeshaar hebt. Kijk daarvoor naar de vorm en hoeveel je haar langer wordt als je het uitrekt.

Tot slot zeggen porositeit en elasticiteit iets over de gezondheid van je haar. Een hoge porositeit en een lage elasticiteit zijn een teken van beschadigd haar. Dan heeft je haar proteine en vocht nodig.

En wat als je je haartype weet, wat dan?

Bekijk alle eigenschappen alsof het puzzelstukjes zijn: je moet ze bij elkaar leggen om het plaatje compleet te maken. Staar je dus niet blind op slechts één onderdeel van je haartype. Dan wordt het een stuk makkelijker bepalen wat voor jou de goede haarproducten zijn.

Een voorbeeld: je hebt steil haar, een droge hoofdhuid en een hoge porositeit. Nu kun je haarproducten kiezen puur op het feit dat je haar steil is. Maar eigenlijk wil je een shampoo voor steil haar die zacht is voor je droge hoofdhuid en die je poreuze haar versterkt.

---